Voor kwetsbare weggebruikers is het risico om te overlijden 50% groter als ze aangereden worden door een voertuig van 1800 kilogram in plaats van een voertuig van 1200 kilogram. Het risico op ernstige verwondingen ligt 10% hoger als de kwetsbare weggebruikers aangereden worden door een voertuig van 200 PK in vergelijking met een model met 120 PK. Dat zijn de resultaten van een nieuwe studie van Vias institute. Voor het eerst werden daarbij de ongevalsgegevens gekruist met de databank van de ingeschreven voertuigen. Het doel was om de karakteristieken van voertuigen te identificeren die de impact vergroten van ongevallen met voetgangers en tweewielers.
Voor deze grote studie werden alle ongevallen tussen 2017 en 2020 geanalyseerd. Het doel was om de link na te gaan tussen de ernst van de verwondingen bij kwetsbare weggebruikers en de voertuigkarakteristieken. Daarnaast werd ook bekeken of andere karakteristieken zoals de leeftijd van de betrokken personen of de lichtomstandigheden een rol spelen.
Een van de belangrijkste conclusies is de impact van het gewicht van het voertuig op de kwetsbare weggebruikers bij een ongeval. Zo is het risico om te overlijden voor voetgangers en tweewielers 50% hoger als ze aangereden worden door een voertuig van 1800 kilogram in plaats van 1200 kilogram.
Tussen 2000 en 2020 is het gemiddelde gewicht van een voertuig met ongeveer 140 kilogram toegenomen tot ongeveer 1400 kilogram. Zo blijkt uit cijfers van ADEME, l’Agence de la Transition Ecologique. Dat betekent dat wanneer vandaag een voetganger of fietser wordt aangereden door een wagen, die gemiddeld 10% meer risico loopt om te sterven dan 20 jaar geleden, mocht er sindsdien geen verdere vooruitgang zijn op het vlak van de actieve/passieve veiligheid van personenauto’s voor kwetsbare weggebruikers.
De leeftijd en het vermogen zijn twee andere voertuigkarakteristieken die een impact hebben op de ernst van de verwondingen voor voetgangers en tweewielers wanneer ze aangereden worden. Hoe ouder een voertuig, hoe hoger de kans dat de verwondingen ernstiger zijn. Het risico op ernstige verwondingen ligt 4% hoger bij een voertuig van 10 jaar oud in vergelijking met een voertuig van 5 jaar oud. Hetzelfde geldt voor het vermogen. Als je aangereden wordt door een voertuig van 200 PK, stijgt het risico op verwondingen met 10% in vergelijking met een voertuig van 120 PK.
De gemiddelde leeftijd van een autobestuurder die betrokken is in een ongeval is 45 jaar. Die van een kwetsbare weggebruiker is 37 jaar. In het algemeen geldt dat hoe ouder de autobestuurder is, hoe lager de kans is dat de kwetsbare weggebruiker om het leven komt. Zo daalt het risico om te overlijden voor een voetganger of tweewieler met 12% als de bestuurder 30 jaar is in vergelijking met een aanrijding door een bestuurder van 20 jaar.
Voor de kwetsbare weggebruiker geldt daarentegen dat hoe ouder hij wordt, hoe groter de kans is om te overlijden. Het risico is dubbel zo hoog voor iemand van 57 jaar dan voor iemand van 37 jaar.
Bij een aanrijding door een wagen is het risico om te overlijden 126% groter voor een motorrijder dan voor een fietser.
Voor een kwetsbare weggebruiker is het risico om te overlijden 4x hoger bij een aanrijding door een voertuig in een zone waar de maximumsnelheid 50 km/u is in vergelijking met een zone waar de maximumsnelheid 30 km/u is. Het risico is 30 keer groter in een zone met een maximale snelheid van 90 km/u ten opzichte van een zone 30.
Het risico dat een kwetsbare weggebruiker sterft is bijna 6 keer zo hoog bij een aanrijding met een voertuig tijdens de nacht op een plaats zonder openbare verlichting, dan wanneer hij overdag aangereden wordt. Dat komt wellicht omdat de bestuurder in het donker pas later de kwetsbare weggebruiker opmerkt en daardoor aan een hogere snelheid een aanrijding heeft, dan wanneer het licht is.
Het risico om te sterven voor een gemotoriseerde tweewieler is 3 tot 4 keer zo groot bij een frontale botsing met een voertuig in vergelijking met een flank-tegen-flank botsing.
Conclusie
Langs de ene kant worden voertuigen steeds veiliger doordat ze steeds meer uitgerust zijn met actieve en passieve veiligheidssystemen. Langs de andere kant wordt die positieve evolutie voor een stuk tegengewerkt door het steeds zwaarder wordende gewicht. Kwetsbare weggebruikers beter beschermen is dan ook één van de grote uitdagingen de komende jaren.
